
در این سالها رشد بازار خدمات ابری از یک روایت عددی فراتر رفته است؛ یعنی افزایش مهاجرت بازار ابری براساس مطالعات، معادل ۶۳۷بیلیون دلار پیشبینی میشود که درنهایت این روند در کنار دیگر روندهای تحول دیجیتال، منجر به افزایش ارزش بازار ابری به ۲۶۹.۲۳ دلار در سال ۲۰۲۵ خواهد شد.
اما اگر بخواهیم فارغ از عددها به اهمیت زیرساخت ابری نگاه کنیم، باید به بخش ملموسی از تاثیر آن بر کسبوکارها و زندگی آنلاین مردم بپردازیم؛ دقیقا آنجایی که هر کشور به اندازهی ظرفیت بهرهمندیش از روندهای نوین فناوری، با استفاده از زیرساخت ابری بستر بهبود زندگی دیجیتال شهروندانش را فراهم میآورد. در واقع زیرساخت ابری با پاسخ به نیازهایی مانند صرفهجویی در هزینه و بهرهوری عملیاتی، مقیاسپذیری و انعطافپذیری برای کسبوکارها اهمیت دارد. از سویی هم با بهبود تجربهی کاربری، امنیت دادهها و… زیست دیجیتال کاربران نهایی این سرویسها را بهبود میبخشد. و به این شکل به دو سر طیف ارایهدهنده و دریافتکنندهی خدمات آنلاین کمک میکند. دقیقا اینجاست که این پازل در یک اکوسیستم بزرگتر میتواند معنا پیدا کند و در نهایت عددهای چندده برابری رشد این بازار در سالهای آینده را برایمان باورپذیر کند.
ماجرا همراهی در یک بازار ۶۴۰ میلیارد(bilion) دلاری است!
همانطور که از تصویر زیر مشخص است، پیشبینیها دربارهی رشد ۲۴درصدی بازار ابری بینالمللی روایت میکند. یعنی تا سال ۲۰۲۹ مهاجرت سازمانها و صنایع از زیرساختهای سنتی به زیرساخت ابری به چیزی معادل ۶۳۷.۱۳ بیلیون دلار خواهد رسید.
نمونههای شبیه این نمودار در دادههای بینالمللی بسیار فراوانی است و آمارهای فراوانی از استقبال و احساس ضرورت صنایع و سازمانها از مهاجرت به زیرساخت ابری میگویند؛ گزارشها و مصاحبههای ارایهکنندگان جهانی زیرساخت ابری نشان میدهد که این فناوری از راه بهرهوری و مدیریت منابع، به صرفهجویی و سودآوری کمک میکند. یا دادههای مطالعهای دیگر نشان میدهد که استفاده از زیرساخت ابری توانسته تا ۶۹درصد کاهش در زمان توقف برنامهریزی نشده، ۴۳٪ زمان کمتر برای بازاریابی ویژگیهای جدید محصولات، افزایش ۲۹درصدی تمرکز کارکنان بر نوآوری و ۲۰% صرفهجویی در هزینه در زیرساختهای فناوری را برای سازمانها و صنایع پدید آورد.
بهعلاوه در یک بررسی از مکنزی مشخص شد که استفاده از زیرساخت ابری میتواند ۱۰۱ مورد از ۲۰۷ اقدام مرتبط با کاهش کربن تا سال ۲۰۵۰ را عملی سازد (کاهش ۳۲گیگاتن دیاکسید کربن). به همین دلیل بسیاری از صنایع با دلایل مرتبط با مسوولیت اجتماعی و زیستمحیطیشان به سمت استفاده از زیرساخت ابری رفتهاند.
«صرفهی اقتصادی» و «بهرهوری عمومی» از دیگر دلایلی است که آمارها نشان میدهد بخشهای مختلف انواع کسبوکارهای آموزشی، درمان، مالی و بانکی و صنایع بزرگی مانند پتروشیمیها به سمت این زیرساخت مهاجرت میکنند. اما پرسش مهم این است که صنایع ایرانی بیشتر به کدام بخش از زیرساختهای ابری علاقه نشان دادهاند؟ و چه ویژگیای از این زیرساخت با توجه به بازار ایران برایشان جذاب است؟
مهمترین نیازمندیهای ابری صنایع و کسبوکارهای ایرانی
آروانکلاد در سال گذشته چند تحقیق بازار دربارهی چند محصول ابری در ایران منتشر کرده است که با مرور هر کدام، رفتارشناسی متفاوتی نسبت به کاربر و کسبوکار ایرانی در انتخاب زیرساخت ابری میدهد؛ به این معنا با بررسی دوباره و درکنارهم این تحقیقها میتوان به این پرسش پاسخ داد که کسبوکارهای ایرانی به کدام محصول از زیرساختهای ابری بیشتر علاقه دارند؟ و چه ویژگی مشخصی از هر محصول را برای کسبوکارشان مفیدتر ارزیابی میکنند؟ و از این راه بینشی نسبت به سازوکار بازار ایران داشت:
- کسبوکارهای ابری ایرانی در حوزهی آموزش؛ همگام و طبق الگوهای جهانی:
در گزارش تحقیقی دربارهی پلتفرم ویدیوی آروانکلاد دربارهی بازار ایران مشخص شد که صنایع حوزهی آموزش ایران دور از کلیشههایی که احتمالن در ذهنمان نسبت به این صنایع داریم، عمل میکنند. جامعهی آماری این بررسی از گروه مشتریان پلتفرم ویدیوی آروانکلاد بود و از آنجایی که آروان سهم بازاری حدود ۶۰درصدی در صنعت کلاد کشور دارد، میتوان از مجموع این دادهها به برآوردی کلی نسبت به این محصول در کشور داشت. برای دقیق شدن این بررسی، حدود ۱۵۰۰ کسبوکار ایرانی با بیشترین بازدید در پلتفرم ویدیوی آروانکلاد را معیار قرار دادیم. نتیجه آن شد که «آموزش»، چهارمین حوزهی مهم پلتفرم ویدیوی آروانکلاد را تشکیل میدهد.
در این بررسی بیشترین استفاده را براساس نوع فعالیت در گروههای مختلف تقسیم کردیم؛ پلتفرم حوزههای پخش زندهی ویدیویی، پلتفرمهایی با امکان بارگذاری محتوا از سوی کاربر (UGC)، ورزش، اخبار، آموزش و… تقسیم کردیم. کسبوکارهای حوزهی Stream با بیشترین سهم (۴۵درصد)، بعد از آن کسبوکارهای ورزشی با سهم ۲۱درصد، اخبار با ۱۹درصد و آموزش با سهم ۹درصدی بعد از این تقسیمبندیها قرار گرفتند. سهم آموزش در میان حوزههای مختلف مشتریان آروان، میتواند نشان از همراستایی تقاضای بازار ایران در نسبت با روندها و ترندهای جهانی باشد؛ یعنی انواع کسبوکارهای استفادهکننده از پلتفرم ویدیوی آروانکلاد دقیقن همان تناسبی از مصرف حوزهی آموزش را نشان میدهند که در شرکتهای بزرگ تجاری جهان وجود دارد.
- برای کسبوکارهای ایرانی بهبود زمان بارگذاری مهمتر است!
در یک گزارش تحقیقی دیگر شاخصی به نام TTFB بررسی شد. این شاخص مدت زمان اولین درخواست HTTP از کاربر به سرور سایت و بازگشت آن را میسنجد (Time To First Byte). استفاده از CDN برای بهبود وضعیت وبسایتها در این شاخص بسیار موثر است.
در سادهترین تعریف به فاصلهی زمانی از لحظهای که مرورگر کاربر، درخواست HTTPای را به یک وبسرور ارسال میکند تا زمانیکه اولین بایت (Byte) پاسخ از سرور دریافت شود، TTFB میگویند. این شاخص شامل زمان صرف شده برای برقراری اتصال، ارسال درخواست HTTP و شروع دریافت پاسخ است. در واقع این معیار نشان میدهد که پاسخگویی و سرعت یک وبسرور یا شبکه چه اندازه است.
آخرین بررسیهای آروانکلاد در شاخص TTFB از مجموع نزدیک ۵۶۹۲ دامنه که در میان دادههای GoogleCrux بودند و از CDN استفاده میکردند، نشان داد که ۸۶درصد از دامنههایی که در وضعیت خوب (Good) هستند از CDN آروان استفاده میکنند.
- ۲۹درصد از دامنههایی که از Arvancloud استفاده میکردند در وضعیت خوب (Good) است.
- ۴درصد از دامنههایی که از Cloudflare استفاده میکردند در وضعیت خوب (Good) است.
- میانگین وضعیت پنج پروایدر دیگر هم در این شاخص در مجموع ۵درصد در وضعیت خوب (Good) است.
- سایتهای پرترافیک ایرانی حتمن از یک CDN استفاده میکنند!
در یک تحقیق بازار دیگر تمام دامنههای ایرانی دارای اینمادی بررسی شد. در این تحقیق ارتباط میان رتبه و وزن دامنهها (براساس میزان بازدیدکنندهها) و استفادهشان از CDN مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه بررسی نشان داد که هرچه رتبهی سایتها در ردهبندی بالاتری باشند، از یک CDN استفاده میکنند. همانطور که از نمودار زیر مشخص است، وزن دامنههایی که از CDN استفاده نمیکنند در بازهی ۱۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰ بسیار بالاست و این نشاندهندهی وجود تعداد درخورتوجهی از دامنههایی است که با افزایش میزان وزن دامنه، کمتر احساس نیاز به CDN پیدا میکنند. بههمین دلیل میتوان ادعا کرد که میان رتبهی بالای دامنهها و استفادهشان از سرویس CDN ارتباطی معنادار (افزایشی) وجود دارد.
بهعلاوه، بررسی دامنههای دارای اینماد نشان میدهد که ۵۹درصد از ۳۳هزار دامنهی ایرانی دارای CDN، ترجیح میدهند که از CDN آروانکلاد استفاده کنند. کلادفلر با سهم ۳۲درصدی بازار در جایگاه دوم و دیگر ارایهدهندگان CDN با سهم ۹درصدی، در رتبهبندیهای بعدی قرار دارند.
- صرفهجویی و بهرهوری، مهمترین انگیزه برای استفاده از دیتابیس مدیریتشده ابری!
در یک بررسی دیگر با محصولی متفاوت رفتار صاحبان کسبوکارهای ایرانی سنجیده شد. در در این تحقیق دربارهی دیتابیس مدیریت شدهی آروانکلاد سه کسبوکار ایرانی در اندازههای بزرگ، متوسط و کوچک در وضعیت استفاده از محصول DBaaS (دیتابیس مدیریتشدهی ابری) و در وضعیت بدون استفاده از این محصول بررسی شدند. نتیجه این شد که کسبوکارها و صنایع در وضعیت استفاده از این محصول بهطور میانگین کاهش ۴۰درصدی هزینهها نسبت به راهاندازی در نمونههای سنتی آن را تجربه خواهند کرد. درواقع اگر یک کسبوکار بهجای استفاده از یک دیتابیس غیرمدیریتشده، این سرویس را از یک ارایهدهندهی خدمات ابری تهیه کند، تا ۱۰درصد برای کسبوکارهای بزرگ، ۵۹درصد در کسبوکارهای متوسط و ۵۳درصد در کسبوکارهای کوچک باعث صرفهجویی در کل هزینههای استفاده (راهاندازی، نگهداری و مدیریت) این سرویس میشود. دیتابیس مدیریتشدهی ابری یا Managed Database سرویسی است که در آن دیتابیس روی یک زیرساخت ابری میزبانی و از سوی پروایدر (شرکت ارایهدهندهی خدمات ابری) راهاندازی، نگهداری و مدیریت میشود. اهمیت این سرویس در آن است که سازمانها بهجای راهاندازی و مدیریت دیتابیسها میتوانند از یک دیتابیس مدیریتشدهی ابری استفاده کنند تا با سرعت بیشتر و با هزینهی کمتری تمام موارد مرتبط با راهاندازی، نگهداری و مدیریت دیتابیسشان را به شرکتهای ابری ارایهدهندهی این خدمات بسپارند.
به این ترتیب میتوان گفت سرعت، بهرهوری و کاهش هزینههای پیرامونی میتواند برای کسبوکارهای ایرانی جزو مهمترین انگیزههای استفاده از زیرساخت ابری باشد.
زیرساخت ابری یک نفع جمعی است!
اگر کسبوکارهای آنلاین یک کشور را بخشی از یک زنجیرهی درهمتنیده تصور کنیم. زیرساخت ابری با ایجاد بستری بههمپیوسته میان آنها میتواند به سرعت، خدمات باکیفیت و امنیت نهایی دادهها در این زنجیره کمک کند. زیرساخت ابری با نقش واسط میان کاربر نهایی خدمات آنلاین و کسبوکارها عنصر مهمی از یک زنجیرهی درهم تنیده است که میتواند گام مهمی از توسعهی یک کشور و شاخص مهم تحول دیجیتال باشد.